wtorek, 31 października 2017

Żywe Muzeum Piernika. Toruń 2017

Wikipedia

Jaki jest najważniejszy składnik piernika? Skąd w ogóle piernik i dlaczego Toruń należał do Hanzy? Na te i inne pytania uzyskacie odpowiedź podczas wizyty w Żywym Muzeum Piernika w Toruniu.


Miesząca się w Toruniu na ulicy Rabiańskiej 9 instytucja jest przykładem nowej jakości w podejściu do turystów. Interakcja i możliwość samodzielnego zrobienia piernika to tylko początek ciekawej wizyty, którą trzeba odbyć podczas wizyty w Toruniu.

Pokaz trwający około godziny to połączenie dawki dobrego humoru z wiedzą i ciekawostkami, o których nie śnił nawet Mikołaj Kopernik. Pracownicy - przygotowani merytorycznie i posiadający dar kontaktu z odbiorcą w ciekawym otoczeniu zdradzają strzeżone tajemnice toruńskich wypieków. Zdradzają pod karą wystąpienia pypci na języku - ja jednak zaryzykuję. Jo! :)

Mało kto wie, że najważniejszym składnikiem piernika jest ... pieprz. Nie miód, cukier czy gałka muszkatołowa a właśnie pieprz. Czym różni się kłącze od korzenia? Ile czasu musi leżeć ciasto piernikowe aby nadawało się do spożycia? Opowiada o tym wiedźma korzenna - osoba nie tyle brzydka jak noc i wredna jak szef co bardzo mądra.

Wspomaga ją mistrz cechu piekarzy chleba miętkiego i niewarzonego nadzorując pracę nad powstawaniem ciasta. Nadzoruje pracę zwiedzających, którzy muszą dobrze mąkę przesiać, przyprawy pododawać i wszystko zacnie wymieszać. Testem na jakość wykonanej pracy jest to, że ciasto po obróceniu miski nie wylatuje na jednego z widzów. A jeśli wypadnie? Ponoć miało to miejsce podczas jednej z wizyt ekipy telewizyjnej. Jo! :)

Czy dzisiaj stosuje się stare sposoby wypiekania słodkości kojarzących się z Toruniem? Te z miodem chełmińskim i resztą przypraw? Wyjaśnia rodzeństwo Rabiańskich, których królestwo znajduje się na II piętrze. Można zobaczyć tam zautomatyzowaną linię do produkcji pierników oraz dowiedzieć się w jaki sposób produkowane są one dzisiaj. To podróż do świata, w którym nikt już nie czeka na statki wypełnione przyprawami a liczy koszty uzyskania pożądanego piernika.

Wisienką na torcie jest możliwość samodzielnego przyozdobienia piernika - począwszy od koronek na bardziej skomplikowanych wzorach kończąc. Jeśli sami nie czujemy się na siłach - za dodatkową opłatą - może zrobić nam to mistrzyni lukru i kwiecistych opowieści po francuskich szkołach. Jej ukończone szkoły niby światowe a mówi JO!

Na miejscu znajduje się sklepik, w którym mamy chyba wszystkie pamiątki związane z piernikiem (oprócz bielizny).

Czy warto odwiedzić Żywe Muzeum Piernika? Jo! Dlaczego? Patrz wyżej.

Więcej informacji o aktualnym stanie piernikowego królestwa z Torunia dostępne jest na stronie www.zywemuzeumpiernika.pl

niedziela, 29 października 2017

Toruń Maraton 2017

Czy kiedykowiek miałeś(aś) okazję biegać maraton, w którym najpierw padał ulewny deszcz a później wiał orkan Grzegorz? Jeśli Twoja odpowiedź jest negatywa to z pewnością nie brałeś(aś) udziału w Toruń Maraton 2017.


Jubileuszowy - bo 35. maraton zakończył się według wielu obserwatorów skandalem. Okazało się bowiem, że jeden z zawodników z czołowki nie ze swojej winy skrócił trasę. Organizatorzy przyznali dwa pierwsze miejsca ex aequo co było najlepszym możliwym rozwiązaniem w takiej sytuacji. Nie uniknęli jednak wielu komentarzy, w których uczestnicy zwracali uwagę na błędy w organizacji. Nawet tak wspaniała instytucja, jaką jest zwycięzca w kategorii M65 w rozmowie przed Motoareną narzekał, że nie dostał pucharu a jedynie dyplom i "coś tam jeszcze". Czy Polaków da się zadowolić? Okazuje się, że choćby organizator biegał za biegaczem z parasolką - nie ma na to większych szans.

Organizatorzy nie mieli wpływu na pogodę, która była największą przeszkodą dla uczestników. Silny wiatr i mocny deszcz sprawiały, że pomimo faktu, iż trasa maratonu przebiegała na dwóch pętlach o tym samym dystansie i można było pokusić się o życiówkę - było to zadanie trudne do wykonania. Czas 2:34.37, jaki osiągnęli zwycięzcy w kategorii mężczyzn jest i tak bardzo dobry mając na uwadze fatalną aurę.

Start, meta oraz miasteczko biegowe zlokalizowane były w obrębie stadionu żużlowego Motoareny. Oprócz walorów turystycznych nawet dla osób, które nie interesują się żużlem to miejsce stanowiło świetną bazę przed i po biegu. Ciepły posiłek i gorący prysznic - czegóż więcej może chcieć człowiek po przebiegnięciu 42 km?

W maratonie 2017, półmaratonie 2017 i biegach dla dzieci wzięło udział w niedzielę w Toruniu prawie 1200 osób.

Do zobaczenia za rok!

piątek, 27 października 2017

Święty Brat Albert - tajemnica całkowicie odkryta

Brat Albert patrzy wprost w obiektyw. Nie uśmiecha się, nie pozuje. Zniszczony habit jest przewiązany w pasie sznurem. Prawą rękę opiera na lasce, w lewej trzyma papierosa. Nie jest ckliwym staruszkiem. Miłość, jaką otaczał ubogich i wszystkich dookoła, była męska i radykalna. Wymagająca i wybaczająca. Po prostu ojcowska (fragment książki "Brat Albert. Biografia").


Na niektóre pytania nasuwające się po lekturze fascynującej książki odpowiedziała mi Natalia Budzyńska - autorka. Dziękuję Wydawnictwu Znak za pomoc w przeprowadzeniu rozmowy.


Kiedy tak naprawdę nastąpiło nawrócenie Adama Chmielowskiego – brata Alberta?
Tak naprawdę to nie mam pojęcia, bo to jest zawsze jakaś tajemnica życia każdego człowieka. Na pewno przełom nastąpił na Podolu u brata, gdy tenże brat sprowadził do swojego domu księdza, z którym prowadził rozmowę o Bożym miłosierdziu. Zaaranżował to spotkanie tak, żeby Adam wszystko słyszał. Adam był wtedy w dramatycznej sytuacji, po kilku miesiącach pobytu w szpitalu psychiatrycznym, w ciągłym poczuciu winy i bezsensu, niegodności własnej osoby. Był w rozpaczy i wydawało się, że nie ma szans na wyzdrowienie. Lekarze w każdym razie rozłożyli już ręce. Pomogła Dobra Nowina, którą usłyszał „przypadkiem” od nieznajomego księdza.

W Pani książce wiele można przeczytać o dzieciństwie brata Alberta. Dotarła Pani do źródeł mówiących o wielkiej religijności w tamtym okresie?
Religijność domu, w jakim wychował się Brat Albert chyba nie była jakaś specjalna, nie mam na to żadnych dowodów, ale wydaje się, że była to typowa pobożność domu w połowie XIX wieku. Podobno matka Adama była tercjarką, czyli jakoś bardziej udzielała się w parafii, ale on sam nie wspominał o domu, jako o źródle swojego powołania czy miejscu, które ukształtowało jego pobożność.

Jaki wpływ na późniejsze życie Adama Chmielowskiego – brata Alberta miała śmierć ojca?
To chyba musiałby się wypowiedzieć psycholog, jaki wpływ na dziecko ma śmierć ojca i wychowanie bez wzorca męskiego. Nie chcę kombinować.

Brat Albert poświęcił się pracy najuboższym. Czy to może być wynik udziału w Powstaniu Styczniowym?
Nie sądzę, nie przyszło mi to do głowy. Dlaczego?

Po wydaniu książki dotarła Pani czy może dostała materiały, które nie weszły w jej treść?
Nie, ale już po oddaniu tekstu natrafiłam na fotografię, której przedtem nie widziałam. Była w archiwum sióstr albertynek, tyle, że siostra archiwistka była przekonana, że ta fotografia nie przedstawia Brata Alberta tylko jakiegoś anonimowego brata, dlatego mi tej fotografii nie pokazała. Kiedy dzięki pewnej albertynce zobaczyłam to zdjęcie była przekonana, że to właśnie Brat Albert, wystarczyło porównać. No i udało się zamieścić jeszcze tę fotografię w książce, tyle, że już nie zdążyłam nic o niej napisać.

Skąd zainteresowanie – żeby nie napisać – fascynacja postacią brata Alberta, która bliższa staje się dzięki Pani książce?
Właściwie postaci, które opisuję zaczynają mnie fascynować dopiero po napisaniu o nich ksiązki. Na początku są zagadką, ale zawsze staram się odszukać ich prawdziwych. O Bracie Albercie pisano dotąd hagiografie, czyli żywoty świętych z obrazka. Przez to święci są dalecy od nas, nieprzystępni. w Bracie Albercie ostatecznie zafascynował mnie jego radykalizm, to człowiek, który wziął ewangelię na serio, który w drugim człowieku i to tym najpodlejszym, widział Chrystusa. Nie oceniał, nie osądzał, nie gardził, nie dzielił. Świetnie opisała to w prostych słowach s. Kunegunda, ten cytat jest na okładce książki. I nie chodzi w nim o to, że zmieniał się w zależności od okoliczności, więc był nieszczery. Nigdy nie chciał być od nikogo lepszy, z każdym potrafił pogadać, dla każdego znaleźć czas, z każdym się utożsamiał.

Który z obrazów brata Alberta – malarza podoba się Pani najbardziej i dlaczego?
To trudne pytanie, bo muszę przyznać, że nie jestem fanką malarstwa Adama Chmielowskiego. Osobiście nie uważam, żeby był dobrym malarzem. I nie będę oryginalna, działa na mnie tylko obraz „Ecce Homo”. Jest w nim to coś, co sprawia, że doświadcza się tego dreszczu, tej gęsiej skórki. To ikona sensu stricte. Kiedy zbierałam materiały u krakowskich albertynek, często po pracy w archiwum szłam do kaplicy i siadałam przed tym obrazem. Nie można na niego patrzeć tylko jak na dzieło sztuki. To zdecydowanie coś więcej.




10 najlepszych legend miejskich

Lubisz się śmiać? Wzruszać? Bać? Jeśli choć na jedno pytanie odpowiedziałaś twierdząco to legendy miejskie są dla Ciebie. Oto 10 najciekawszych według mnie opowieści, obok których nie przejdziesz obojętnie.


1. Goście w roślinie - opowieści, które zawierają niespodziewane pająki w bananach z popularnych dyskontów, jukach czy przesyłkach z Ameryki Południowej. Oprócz strachu czasem trafiają się rzeczywiście potwierdzone informacje, że pająki mogą przebyć duże odległości w poszukiwaniu polskiego chleba.

2. Kasia AIDS - opowieści, w których przypadkowa kobieta zaraża spragnionych wrażeń wirusem do dzisiaj jeszcze przebija się w przekazach medialnych. Wyrosła na strachu przed narkomanami Kotańskiego ta legenda miejska jest jeszcze żywa.

3. Czarna Wołga - klasyka legend miejskich, która ewoluowała od Wołgi do BMW. To samo tyczy się porywających, którzy byli w różnych wersjach już wszystkim. 

4. Krwawa Mary - coś na Halloween czyli przywoływanie duchów. Ktoś widział, ktoś słyszał ale czy to prawda? 

5. Słoneczko - gimnazja zlikwidowali więc słoneczko przechodzi do historii. Opowieści o ciąży koleżanek, które grały w tą grę mocno przesadzone i niepotwierdzone. Chociaż na mieście mówią, że...

6. Nie łykaj gumy do żucia - opowieść o tym, że guma do żucia doprowadzi do twojej zguby prześladowały pokolenie 1984. Pamiętam kiedy kolega połknął gumę - przeżywał prawdopodobnie najgorsze chwile w życiu. Dzisiaj zamiast gum używa się dopalaczy, które gwarantują szybkie zejście i nie muszą być elementem legend miejskich.

7. Rozpuszczalnik w muszli klozetowej - klasyka klasyk połączona ze zgubnym skutkami palenia na kibelku. Zawsze znalazł się sąsiad Kowalski czy Nowak, którzy ciągnąc dymka na toalecie w przerwie pomiędzy kolejnym malowaniem mogli pożegnać się z życiem.

8. Pogrzebana żywcem - co rusz media informują, że ktoś odzyskał oddech w trakcie pogrzebu a komuś zaczęło bić serce. Czy można być pogrzebanym żywcem? Sądzę, że jest to najbardziej prawdopodobna legenda miejska.

9. Milioner z sąsiedztwa - kiedy tylko w jakimś mieście pada wielka wygrana od razu zaczynają się spekulacje pod tytułem "kto". A może to Nowakowa, która tak podejrzanie wesoło wygląda? Być może Nowak bo ostatnio kupił nowe auto?

10. A jaka jest Twoja ulubiona legenda miejska?

Zaginiony symbol. Dan Brown

"Zaginiony symbol" to najlepiej sprzedająca się książka w dniu premiery. Ponad milion egzemplarzy robi wrażenie. Czy było warto sięgnąć po nie najnowszą powieść autora "Kodu da Vinci"?


W "Zaginionym symbolu" Robert Langdon na zaproszenie starego, dobrego znajomego Petera Samolona przybywa do Waszyngtonu, by wygłosić odczyt na temat symboliki, która jak wiemy, jest jego pasją i pracą.

Niestety, wszystko okazuje się misternie uknutą intrygą, która ma na celu konfrontację Langdona ze światem masonerii, symboli i innych tajemnic Waszyngtonu. Oczywiście zagrożona jest cała ludzkość i jeszcze trochę kosmosu.

Wydaje mi się, że Dan Brown najlepiej czuje się albo w Stanach Zjednoczonych albo we Francji. Bezsprzecznie najlepszy "Kod da Vinci" oraz "Cyfrowa twierdza" wraz z "Zaginionym symbolem" są dla mnie potwierdzeniem tej tezy. W najnowszym "Początku" Hiszpania jest nudna i przewidywalna a "misternie knuta intryga" - słaba i mało chytra.

Akcja omawianej teraz powieści pokazuje Waszyngton, jakiego jeszcze nie grali wraz z całą historią i masońską otoczką. Właśnie - Masoni na zawsze już pozostaną organizacją, która wykorzystana w jakiejkolwiek dziedzinie sztuki - nieważne, czy będzie to książka, film czy przedstawienie teatralne - wywołują żywe zainteresowanie oraz moc atrakcji.

Dan Brown w "Zaginionym symbolu" stworzył opowieść, której się nie zapomina. Czy warto? Zdecydowanie!


poniedziałek, 23 października 2017

Emotki. Recenzja (nie)obiektywa

Czy poza smatfonem istnieje życie? Ponoć tak. Czy w telefonie może toczyć się życie równoległe do naszego? Próbują wyjaśnić takie zjawisko twórcy  filmu "Emotki".


Akcja rozgrywa się w Tekstopolis, gdzie znajduje się główna siedziba znanych nam z komórek emotek. Uśmiechy, młotki, kupy i piąteczki żyją sobie będąc albo używanymi często albo zapomnianymi znakami zastępującymi słowa. Wśród nich jest Minek - emotka, która powinna pokazywać stan depresyjny. Niestety - prezentuje wszystkie uczucia - najczęściej te pozytywne.

To właśnie jest przyczyną nieporozumienia pomiędzy właścicielem telefonu a jego sympatią. Tekstopolis może lec w gruzach z powodu tego błędu. Minek z dwojgiem przyjaciół – Piąteczką i hakerką Matrix próbują powstrzymać zbliżającą się katastrofę, którą jest reset pamięci. Mają przeciwko sobie nie tylko uciekający czas ale również wrogo nastawione emotki i boty kasujące,  które chcą ich zniszczyć - raz na zawsze.

"Emotki" to opowieść, z której ja jako rodzic wyczytałem smutną prawdę o rzeczywistości, w której ciekawszy i ważniejszy jest ekran komórki niż Twoje dziecko. Rodzice będący na filmie jakby zmówili się sprawdzając przed seansem swoje smartfony a ignorując pytania najmłodszych. Co w tym czasie robiły dzieci? Nawet te, które zakwalifikowałbym do drugiej klasy podstawówki uzupełniały Instagrama, Snapchata czy fFcebooka o informację dotyczącą bycia na "Emotkach". A co z tego filmu zapamiętały?

Oprócz dobrej animacji i paru zgrabnych dialogów przesłanie, w którym telefon jest ważnym - jeśli nie najważniejszym przyjacielem młodego człowieka. Film zamiast edukować i pokazywać, że smartfony ułatwiają życie a nie je zastępują - pogłębia nałóg bezmyślnego gapienia się w ekran. Najlepsze w tym wszystkim jest to, że bohaterowie wydają się być zadowoleni tym stanem rzeczy. Miłości nie znajdziesz w realu a jedynie w nowym Huaweiu.

Film jest reklamą Dropboxa, Instagrama oraz paru innych aplikacji. Czy firmy płaciły za możliwość bycia w filmie? Nie wiem, jednak gorszej promocji nie mogły sobie wybrać.

Świat dawnych emotek, w których potrzebne były dwukropki, nawiasy i inne dywisy odchodzi w niepamięć na rzecz kup i durnych uśmiechów. Z kolei nowe obrazki zastępują tak ciekawe wyrażanie uczuć czy emocji przy pomocy słów. Czy jeszcze ktoś to potrafi? Napisać: kocham cię zamiast pisma obrazkowego?

"Emotki" prezentując w dobrym świetle ciągłe korzystanie z telefonu całkowicie odpadają. Jeden z gorszych filmów dla dzieci, na którym byliśmy w 2017 roku.

wtorek, 17 października 2017

Hebanowe serce | Renata Piątkowska | Recenzja

Hebanowe serce

Wielki Maraton Czytelniczy  ma to do siebie, że rodzice zachęceni przez organizatorów poznają nowe - nieznane wcześniej książki. Tak jest właśnie z "Hebanowym sercem" Renaty Piątkowskiej.

poniedziałek, 16 października 2017

Dżentelmen w Moskwie

www.znak.com.pl

"Dżentelmen w Moskwie" to książka, która swoją treścią pokazuje, że prawdziwe skarby to nie tytuły i majątek a rzeczy najzwyklejsze. Ot, choćby czarny chleb i miód zebrany w samym środku miasta.


Bohater "Dżentelmena w Moskwie" - Aleksander Rostow pewnego dnia z jednym wyrokiem traci cały swój majątek i przywileje. Wszystko przez wiersz "Gdzie on teraz jest?", w którym autor wyraził myśli niepopularne w partii. Ta chciałaby go od razu postawić pod murem i zastrzelić. Na "szczęście" dostaje "tylko" areszt w hotelu, który tak bardzo kocha. W małym pokoiku ma teraz spędzić resztę swojego życia.

Amor Towles - autor "Dobrego wychowania" w swojej książce prezentuje fascynującą i wzruszającą epokę, w której tworzył Lew Tołstoj. Świetnie buduje kolejne postaci przywołujące to, co w Rosji najważniejsze. Chodzi mi o wyobraźnię, refleksyjność i mistrzostwo w posługiwaniu się słowem tworzącym poezję.

Aleksander Rostow pokazuje, że w życiu nawet największy upadek może być przepustką do lepszego świata. Umiejętność cieszenia się w czasach rewolucji i rządów partii jest sztuką, którą musi uprawiać każdy, kto w takie sytuacji się znajduje. Bohater "Dżentelmena w Moskwie" godząc się z wyrokiem pokazuje jednocześnie radość życia "po wyroku". Ten obraz przypomina mi filmowe "Wielkie piękno" czy dzieła Puszkina.

Dobra kawa, sucharki czy opisany już przeze mnie posiłek składający się z czarnego chleba i miodu to namiastka rzeczywistości prezentowanej przez Towlesa. Autor "Dobrego wychowania" nie dość, że pisze to w sposób bardzo przekonujący to jeszcze umie skłonić czytelnika do zmiany sposobu myślenia na Rostowowski. Wszystko bowiem oprócz naszego wnętrza jest bardzo ulotne. Jeśli odbiorą nam tytuły, pieniądze i inne materialne możliwości zostajemy albo z depresją albo z bogatym życiem wewnętrzym. Tak czyni Aleksander Rostow.

Czasy się zmieniają - Rosja przechodzi z kultury agralnej do przemysłowej a "Dżentelmen w Moskwie" ma się bardzo dobrze. Hotel Metropolia stoi jak stał, a pewne rzeczy metafizyczne - mam tu na myśli miłość - dzieją się nawet gdy władza kontroluje życie seksualne obywateli. Książka ta to też przykład tego, że nawet największe zło kiedyś przegrywa ustępując miejsca tym, którzy czynią dobro.

"Dżentelmen w Moskwie" co rusz wywołuje w czytającym wielkie wzruszenie. Takich książek nam trzeba - z morałem, wnioskami i odrobiną nadziei, że będzie/jest lepiej. Po prostu!





piątek, 13 października 2017

Początek. Dan Brown

Najwyższy krzyż świata znajduje się w Hiszpanii. Wzniesiony na szczycie góry dwanaście kilometrów od Escorialu, masywny betonowy krzyż strzela w powietrze z oszałamiającą wysokością stu pięćdziesięciu metrów i widać go z odległości ponad trzydziestu kilometrów.


To tylko jeden z ciekawych opisów zabytków Hiszpanii, która teraz gości profesora Roberta Langdona i resztę bohaterów "Początku" Dana Browna.

"Mroczne religie w dal odeszły i rządzi słodka nauka" napisał William Blake i dał Danowi Brownowi pomysł na "Początek". Nowa powieść autora "Kodu da Vinci" rozpoczyna się właśnie Parlamentem Religii, który wysłuchuje kontrowersyjnego naukowca - Edmonda Kirscha wieszczącego koniec wszelakich wierzeń, bogów i magii.

Naukowiec chce zakomunikować tą informację światu podczas specjalnej konferencji prasowej. Jego (i nasz) dobry znajomy Robert Langdon ma również odegrać w tym pierwszoplanową rolę. Przecież człowiek, który tyle lat badał symbolikę i wierzenia ludzi również nie jest gorliwym wyznawcą jakiegokolwiek Boga i zgodzić się musi na wizję świata bez religii.

Wszystko bierze w łeb, gdy wysłannik jednej z tych "religijnych" organizacji zabija boga nauki Kirscha. Do akcji wkroczyć musi (chcąc - nie chcąc) Robert Langdon wraz z przyszłą królową Hiszpanii. Przy pomocy nowych technologii próbują ratować świat przed zagładą.

Czego dowiadujemy się z "Początku"? Otóż eksperyment jednego z amerykańskich naukowców udowodnił, że życie może rozwijać się bez boskiej ingerencji - w "bulionie pierwotnym". Edmond Kirsch dzięki połączeniu wielu osiągnięć nauki twierdzi, że ludzka rasa zostanie wchłonięta przez coś nowego. Stanie się to za kilka czy kilkadziesiąt lat. "Botoks" Vegi nie podoba się ze względu na ilość aborcji i brak lekarskich rezydentów - Brown z kolei poszedł w wizje, które nie mają nic wspólnego z tym, co przyniosło mu sukces.

Dan Brown w poprzednich przygodach profesora Langdona prowadził akcję tak, że człowiek czuł niedosyt po przeczytaniu książki. Tak było z "Kodem da Vinci", słabszą "Cyfrową twierdzą" czy "Inferno". "Początek" to totalna porażka i pewny koniec przygód ciekawej postaci jaką bez wątpienia jest  Robert Langdon.

Walka wierzących z niewierzącymi, spiski na królewskim dworze czy religijne sekty ścigają się z naukowcami spoglądającymi na świat z różnych perspektyw. Wizja apokalipsy i wchłaniania ludzi bardziej śmieszy niż zmusza do refleksji. Nowe technologie pożarły książkę Browna, bo co rusz natrafimy w "Początku" na fragmenty maili, artykułów czy sms-ów.

Być może moja niechęć wynika z antypatii do hiszpańskich krajobrazów i tematów. Mając Paryż z "Kodu da Vinci" w pamięci nawet Barcelona, Madryt i Valencia w jednym nie są dla mnie w żadnym stopniu atrakcyjne.

A  miało być tak pięknie.


wtorek, 10 października 2017

Jankeski fajter czyli ktoś, kto nie boi się niczego

Tęskniliście za Eduardo Mendozą i Dorotą Masłowską? Już nie musicie - Aura Xilonen zapełnia księgarskie połki "Jankeskim fajterem" - mieszanką, po której przeczytaniu życie wygląda zupełnie inaczej i nie dopada nas kac.



Głównym bohaterem opowieści jest Liborio – nielegalny meksykański imigrant w Stanach Zjednoczonych. Żyje z dnia na dzień, pracując w podrzędnej księgarni z chiefem i jego żoną. Jedyne, co umie, to szybko biegać i wyprowadzać piekielnie mocne ciosy. I z braku lepszego zajęcia – czyta wszystko, co popadnie. Klasyka miesza się z literaturą współczesną, proza z poejzą i dramatem.

Pewnego dnia postanawia zachować się jak prawdziwy dżentelem i staje w obronie pięknej kobiety. To wydarzenie - uwiecznione przez przypadkowych widzów sprawia, że Liborio zmienia swoje życie o 180 stopni. Zostaje wykorzystana jego ponadludzka odporność oraz charakter, który co rusz sprawia, że Liborio ma problemy.

Autorka wychodząc od jednego wydarzenia pokazuje szereg problemów nielegalnego imigranta w Stanach Zjednoczonych. Wyobrażam sobie, że autorka bazując na doświadczeniach i zwierzeniach osób jej bliskich.

Mocną stroną książki są dialogi. Budowane na bazie amerykańskiego, hiszpańskiego i meksykańskiego stanowią nie lada wyzwanie dla tłumacza. Efekt jest jednak piorunujący i fascynujący - czasem człowiek ma problemy z rozumieniem i zapamiętaniem co lepszych kawałków. Nikt nie powiedział jednak, że czytanie należy do rozrywek lekkich, łatwych i przyjemnych.

"Janeksi fajter" to dla mnie powieść łotrzykowska. Główny bohater wywodzi się z mieszczańskich nizin społecznych - tu jest imigrantem. Jest inteligentny i obrotny, a równocześnie za nic ma powszechnie przyjęte obyczaje bo ich nie zna i nie rozumie. Liborio to cwaniak i zawadiaka. Na swojej drodze życiowej przeżywa wiele barwnych i często nieprawdopodobnych przygód. Nieraz wpada przy tym w poważne tarapaty, wynikające najczęściej z zetknięcia się jego awanturniczej natury z kulturą życia różnych grup społecznych. Nie ma wpływu na otaczające go wydarzenia, ale doskonale potrafi wyjść cało nawet z największych opresji.

Tęsknicie za dobrym wojakiem Szwejkiem? Albo historią życia Toma Jonesa? "Jankeski fajter" taki jest. Czy warto? Zdecydowanie!



AURA XILONEN (1995) przebojem wdarła się na literacką scenę. Za Jankeskiego fajtera zdobyła nagrodę Premio Mauricio Achar 2015. Do tej pory prawa do jej debiutanckiej książki sprzedano w USA, Holandii, we Włoszech, Francji i w Niemczech. Studiuje na Uniwersytecie w Puebli (Meksyk), interesuje się reżyserią filmową.

Marek i czaszka jaguara

Nie zdawałem sobie sprawy, że książka autorstwa Marka Kamińskiego i Katarzyny Stachowicz - Gacek skierowana do dzieci - może łączyć pokolenia.

"Marek i czaszka jaguara" - bo o tej książce mowa to opowieść, w której każdy - mały i duży - znajdzie coś dla siebie. Moi synowie z wypiekami na twarzy słuchali opowieści o kolejnych przygodach Marka mierzącego się z zadaniem, jakie postawiła przed nim pani od historii, rodzice oraz wujek - Orinoko. Ja z kolei w "Czaszce jaguara" znalazłem klimat rodem z opowieści Tonego Halika, który z małym dzieckiem przemierzał Amerykę Łacińską. Wspomnieć należy tu krótko widoczne - choć klimatyczne - Trójmiasto z Gdynią Redłowem na czele.

Marek Kamiński i Katarzyna Stachowicz - Gacek stworzyli ciekawy duet, który uzupełnił się idealnie. Zdobywca obu biegunów tworzył zapewne wierne opisy Meksyku i odwiedzanych przez bohaterów miejsc i oglądanych zabytków. Oczyma wyobraźni bez problemu odtwarzamy Mexico City czy Grupę Tysiąca Kolumn. Polarnik służył zapewne wiedzą, gdy trzeba było opisać zwyczaje tam panujące oraz tworzyć ciekawych bohaterów posiadających ten nieokiełznany temperament.

Katarzyna Stachowicz - Gacek to z kolei reżyserka całej otoczki i detali, na które natykamy się w książce. Jako współautorka scenariusza do fenomenalnego filmu "Za niebieskimi drzwiami" potrafiła w "Marku i czaszce jaguara" stworzyć klimat młodzieńczej przygody i sprawić, by czytelnik do końca nie był pewien kto zwycięży. Wiele jest bowiem momentów, gdy źli ludzie są już prawie w posiadaniu tajemniczej kuli.

No właśnie - o czym jest "Marek i czaszka jaguara"? Marek - mieszkaniec Trójmiasta i główny bohater opowieści musi mierzyć się z wyzwaniem, o jakim nigdy nie śnił. Podróż do Ameryki Łacińskiej z wujkiem Orinoko okazuje się początkiem najlepszej przygody w życiu.

Najgorszą sprawą nie jest teraz jego wiecznie płacząca, młodsza siostra a siły, które swoją historią sięgają czasów Majów. Poza tym okazuje się, że nawet chłopak, który nie uważa się za wojownika i szkolnego celebrytę ma w sobie potężną moc, którą uwolni podczas swojej wyprawy do Meksyku.

Doskonała książka, która powinna doczekać się swojej kontynuacji. Przecież Meksyk to dobry początek? Nieprawdaż?


Część dochodu ze sprzedaży książki wspiera działalność Fundacji Marka Kamińskiego, która pomaga chorym dzieciom i młodzieży w pokonywaniu barier i realizacji marzeń.

niedziela, 8 października 2017

Brat Albert. Biografia

Wyobraźcie sobie Państwo, że kiedyś krakowski Kazimierz był miejscem dla "opuchlaków", żebraków, złodziei i wszystkich, którzy nie mieścili się w ramach "oświeconego" społeczeństwa. Nie interesowano się nimi zbytnio a noclegownie były wylęgarnią chorób i wszelkiego zła. Nagle w tym tyglu pojawia się brat Albert. Z bratem - brat, z chłopem - chłop, z dziadem - dziad a z panem - pan.


Te słowa wypowiedziała siosta Kunegunda Silukowska - współpracowniczka brata Alberta. Jaki był? Dlaczego stał się ówczesnym katocelebrytą i jego fenomen odradza się teraz - w oświeconym XXI wieku? Odpowiada Natalia Budzyńska - autorka "Brat Albert. Biografia".

Adam Hilary Bernard Chmielowski - bo tak brzmi pełne nazwisko naszego świętego urodził się w Igołomii jako pierwsze dziecko namiestka carskiego Wojciecha Chmielowskiego i Józefy Borzysławskiej. Otrzymawszy chrzest "z wody" (bez udziału księdza) rozpoczął życie, o jakim zapewne nie śnili jego rodzice.

Wcześnie stracił ojca, co - mogę przypuszczać - spowodowało, że Adam stracił osobę, która chroniła go przed złem świata. Wysłany do Rosji na nauki w wieku 10 lat musiał już wtedy wykazać się ogromną odwagą i upartością. Samotna podróż bez dobrej znajomości języka, a potem pobyt w niesprzyjających warunkach sprawiły, że bliscy brata Alberta przywoływali jego wspomnienia nocnych smutków i tęsknoty za matką.

Dzisiaj - w czasie Roku św. Brata Alberta mało kto wie, że nie wykazywał on w młodości dużej religijności. Natalia Budzyńska badając skrupulatnie życie świętego pokazuje, że oprócz postawy przyjacielskiej i dojrzałej jego życiowa droga nie była wypełniona modlitwą i skruchą. Nawet podczas Powstania Styczniowego, w którym Chmielowski brał udział i stracił nogę mało było Boga - dużo za to romatycznych marzeń i bohaterskich czynów. Bić Moskala czy napadać na transporty? Dla tamtego człowieka to nie był problem - to narodowy obowiązek.

Kiedy już bohater książki Natalli Budzyńskiej ochłonął i mógł wrócić do Polski dzięki amnestii dla powstańców Adam Chmielowski realizował swoje marzenie o zostaniu malarzem. Studia w Monachium, które było centrum życia artystycznego sprawiało, że chciało się jemu i innym tworzyć - nawet w warunkach, które temu nie sprzyjały. Bliskie przyjaźnie brata Alberta z Leonem Wyczółkowskim, Stanisławem Witkiewiczem czy Józefem Chełmońskim nie tylko pozwalały mu czerpać inspirację ale również poznawać życie ówczesnej śmietanki towarzyskiej, która zamieszkiwała się w Hotelu Europejskim w Warszawie. Tam właśnie Adam Chmielowski miał okazję poznać Helenę Modrzejewską - najpiękniejszą kobietę ówczesnej Polski, z którą prawie wyjechał do ...USA.

Kiedy Adam Chmielowski stał się bratem Albertem? Człowiekiem, który dla najbiedniejszych poświęcił wszystko? Natalia Budzyńska wskazuje na rekolekcje u Jezuitów, które wywołały "stan nerwowy" i konieczność leczenia w szpitalu psychiatrycznym. Jeszcze innym momentem może być wycieczka do tych krakowskich podziemi, w których świat odrzuconych przewyższał liczbę mieszkańców miasta i nikt nie chciał go zbawić. Prawdą jest, że już wcześnie w listach, które przywołuje autorka Adam Chmielowski - jeszcze nie brat Albert - wskazuje na marność doczesnych dóbr i życia, w którym wszyscy walczą o poklask i sławę zamiast zastanowić się nad sobą i bliżnim.

Natalia Budzyńska świetnie opisuje czas budowania wspólnoty przez brata Alberta. Odrzucony i niezrozumiały przez przyjaciół na wozie przypominającym trumnę objeżdżał ulice Krakowa. W swoim pomyśle chciał bezdomnych z tego stanu wyciągać dając im możliwość podjęcia pracy i zarabiana na siebie. Chciał, żeby nie byli utrzymankami domu Alberta ale stali się obywatelami Krakowa, którzy być może pomogą innym w potrzebie.

Autorka pokazuje brata Alberta jako postać wielowymiarową. Z jednej strony służy pomocą dla wszystkich - z drugiej tworzy zakon, w którym każdy brat i siostra musi wyzbyć się wszelakich dóbr na rzecz bliźniego. Bracia pomalowali ściany na czerwono? Zamalować na biało! Siostry polakierowały podłogę? Wyszlifować do czysta! Ostra reguła nie była łatwa jednak ilość osób, które decydowały się na przyłączenie do zakonu robi wrażenie. Natalia Budzyńska prezentuje sylwetki osób, które zgodnie ze słowami Chrystusa zostawili wszystko i poszli za nim. To jednocześnie fascynujące i straszne kiedy czyta się o ludziach gotowych z dnia na dzień stać się jak żebrak byle tylko móc naśladować Chrystusa.

Do wspomnianej przeze mnie wielowymiarowości należy także skomplikowany charakter i poczucie humoru świętego. Mamy przecież ojca Pio, który był kawalarzem czy Jana Pawła II - papieża - żartownisia. A brat Albert? Bardziej pasował mu czarny humor, do którego używał swojej protezy nogi. Wielokrotnie w książce znajdziemy opowieści o tym, jak prosił o pomoc w zawołaniu dorożki przechodniów, którym malował spokojnie wizję złamanej nogi. Malował? Słowo idealnie pasujące do bohatera książki Natalii Budzyńskiej.

Nie pisałem o bracie Albercie jako o malarzu. Natalia Budzyńska trafnie przygląda się temu okresowi z życia i robi to doskonale. Dorobek Adama Chmielowskiego to 61 obrazów olejnych, 22 akwarele i 15 rysunków. Do najbardziej znanych prac należą m.in. Po pojedynku, Dziewczynka z pieskiem, Cmentarz, Dama z listem, Powstaniec na koniu, Wizja św. Małgorzaty, Zachód słońca, Amazonka. Najsłynniejszy jest jednak obraz Ecco Homo, który w wybitny sposób pokazuje postać Chrystusa prowadzonego na śmierć. Niesamowita głębia i tajemnica sprawiają, że do dzisiaj obraz jest źródłem inspiracji i pytań, które czasem pozostają bez odpowiedzi.

Bogaty materiał fotograficzny wieńczy dzieło, po którego przeczytaniu pojawiają się pytania - kim dla nas dzisiaj ma być brat Albert? Osobą, która z otwartymi rękoma przyjmuje imigrantów? Opiekunem tych, którymi nie interesuje się państwo? Obrońcą chorych i ułomnych oraz tych, dla których zarodek to nie człowiek?

„Wielkość Brata Alberta wyraziła się w tym, że potrafił poruszyć innych, by nie pozostawali obojętni na los najbardziej opuszczonych, wyzwalając ludzką solidarność i dobroczynność” – powiedział Stanisław Dziwisz 25 grudnia w Katedrze na Wawelu. Natalia Budzyńska wykonała kawał dobrej roboty prezentując postać nie do końca w Polsce znaną. Nawet trwający Rok św. Brata Alberta nie pokazał bogactwa i zróżnicowania tej postaci. Bez dogmantów i chęci wybielania różnych grzechów świętego. To bardzo mi się podoba. Wam również przypadnie do gustu.

Książka do nabycia na woblink.com oraz Znak.



wtorek, 3 października 2017

Polska to piekło z aniołami | Dobromir Mak Makowski | Recenzja

Ludzie umieją sobie sami robić sobie piekło lepsze niż to biblijne. Nie ogień i siarka oraz wieczne męki a każąca ręka pijanego ojca i mnóstwo ludzi, którzy mają cię za nic. Nie wierzycie? Przykładem niech będzie książka "Wyrwałem się z piekła" Dobromira Mak Makowskiego.

Tu byłem. Tony Halik

Tony Halik do dzisiaj jest marką samą w sobie. Choć internety wychowały wielu nowych podróżników to jednak brak im magii, którą roztaczał wokół siebie twórca programu "Pieprz i wanilia".


Mieczysław Sędzimir Antoni Halik urodził się w Toruniu. Już za młodu miał marzenia, które udało mu się zrealizować. Rzeczy pozornie nie do zdobycia były na wyciągnięcie ręki. Jako 14-latek pływał na tratwie wbrew woli opiekunów. Dorosły już potem i "przechrzczony" Tony słowa "tu byłem" uczynił swoim znakiem rozpoznawczym. Ludzie pytali: A byłeś w ...? On odpowiadał: "Tu byłem" i zaczynał niekończącą się opowieść.

Zarówno z pierwszą żoną - ponętną Francuską Pierrette, z Elżbietą Dzikowską oraz innymi ludźmi zwiedził miejsca, których nazw trudno spamiętać nie mówiąc już o przygodach, które się tam działy. Najsłynniejszą podróż odbył z żoną Pierrette jeepem z Ziemi Ognistej do Alaski. Rozpoczęła się ona w 1957 i trwała 1536 dni – przemierzyli 182 624 km (ponad czterokrotna długość równika Ziemi) i wydali ponad 80 tysięcy dolarów.

Pamiętam jak dziś, kiedy rytualnie siadało się przed telewizorem, by obejrzeć program "Pieprz i wanilia". Według optymistów oglądała go ponad połowa mieszkańców Polski. Pesymiści są ostrożniejsze w szacunkach choć i ich wyniki (milionowe) są nieosiągane dla współczesnych podróżników z youtube'a.

Ilość przygód i sytuacji, w których Tony mógł stracić życie jest prawie taka samo duża jak u Batmana, Spidermana i Kapitana Ameryki w jednym. Podobnie też Halik radził sobie z problemami - jak suberbohater i posiadacz obywatelstwa argentyńskiego. SB? Indianie? Ludożercy? Nie - to Tony Halik. Tego jednak nie da się opisać - to trzeba przeczytać.

Mirosław Wlekły (autor fantastycznej książki "All Inclusive. Raj, w którym seks jest Bogiem")
jak przystało na rasowego reportera wkłada kij w mrowisko. Stosując zasadę ograniczonego zaufania bada życie podróżnika. Autor Mirosław przemierzył może nie tyle kilometrów, co Halik jednak starał się większość opowieści twórcy programu "Pieprz i wanilia" weryfikować. Co jest prawdą a co stanowi rzeczywistość, w której fikcja bierze górę? Okazuje się, że twarzy Tonego Halika było więcej niż jedna. Wszystkie na swój sposób fascynujące i ciekawe.

Mirosław Wlekły rozmawiał z ludźmi, którzy z Tonym Halikiem mieli do czynienia. Ich wspomnienia wraz z arcybogatym materiałem fotograficznym tworzą niesamowitą opowieść o człowieku, którego życiorysem możnaby obdarować kilkudziesięciu chętnych. Mąż, ojciec, syn i przyjaciel, który wydawał się człowiekiem bez zahamowań i żądnym wrażeń. Bycze jądra? Proszę bardzo! Rytuały indian? Nie ma sprawy! Fidel Castro? Mój kompan!

Mirosław Wlekły prezentuje obraz człowieka, który na zawsze pozostanie ikoną prawdziwego dziennikarstwa podróżniczego. A czy te mijania się z prawdą (czasami) są ważne? Najważniejsze, że Tony Halik był tam, gdzie my pewnie nigdy nie dojdziemy. Pewnie nadal świetnie się bawi śmiejąc się i snując opowieści po tamtej stronie.

niedziela, 1 października 2017

Gra Geralda w Netflix

www.albecki.biz

Człowiek bez wody może przeżyć 3 dni. Bez jedzenia? Trochę dłużej. Wyobraź sobie Czytelniku, że jesteś przykuty kajdankami do łóżka a drzwi domu są otwarte. W dzień idzie jeszcze przeżyć ale w nocy? Zło aktywizuje się w sylwetkach drzew, kształtach cieni, roślin czy dziwnych dźwiękach podłogi. Netflix pokazał to w "Grze Geralda" - najnowszej ekranizacji powieści Stephena Kinga.


Wydana w 1992 roku książka opowiada o losach małżeństwa, które postanawia przerwać codzienną rytunę wyruszając do luksusowej chatki w górach. Główny bohater - Gerlad Burlingame uwielbia zabawy erotyczne i postanawia przykuć swoją żonę - Jessie do łóżka. Podczas stosunku umiera na zawał zostawiając ją unieruchomioną i przywaloną swoim ciałem. Zaczyna się prawdziwy horror.

Jessie - będąc w sytuacji ekstremalnej zaczyna myśleć (i widzieć) najgorsze zjawy swojej przeszłości - te, które męczą ją od czasów dzieciństwa oraz zupełnie nowe. Sypialnia wypełnia się do granic niemożliwości. Pojawiają się nowe kondygnacje, poziomy i tunele, w których obserwujemy pojedynek pomiędzy zdrowym rozsądkiem a duchami. Walcząc ze strachem i widziadłami Jessie przypomina sobie inny letni domek i historię, która przytrafiła się podczas zaćmienia słońca - 20 lipca 1963 roku. Grozę wszystkich wizji pogłębia fakt, że bohaterka nie jest sama w domu. Co czai się w cieniu?

Mike Falanagan - reżyser filmu znalazł sposób na pokazanie najważniejszych punktów książki Stephena Kinga. Wielu bowiem szufladkuje autora "Gry Geralda" jako mistrza straszenia czytelników i tyle. Czy aby na pewno? Wydaje mi się, że jest to daleko idące uproszczenie.

W tej ekranizacji zobaczyć można pytania, które zadali filmowcy, a dotyczące skomplikowanych relacji międzyludzkich (małżeństwo, rodzice), molestowania i nieświadomego uzależniania się od potworów, które niekoniecznie czają się pod łóżkiem. Wiele prób wydostania się z pułapki pokazuje pokonywanie kolejnych strachów, które blokują możliwość uwolenienia się z niej.

W tym filmie widać też - co wielokrotnie powtarzał Andrzej Kołodyński - przesuwanie granicy dopuszczalności. Już w "To" - ekranizacji z 2017 roku początkowa scena, w które Georgie traci rękę - wywołuje wstręt i obrzydzenie. Podobnie rzecz ma się z próbami uwolnienia z kajdanek czy konsumpcją zwłok Geralda przez nomen omen sympatycznego owczarka niemieckiego. A przecież w "Grze Geralda" nie trzeba było tego robić. Najbardziej bowiem boimy się istoty strachu - istoty niewidzialnej gołym okiem.

Na szczęście widz zobaczy, jak producenci pokazują motyw mutanta i seryjnego mordercy kryjącego się w cieniu. Może nie do końca jest on ukryty - co rusz wychodzi ze swoją walizeczką pokazując arsenał obciętych części ciała jednak nie do końca można go zapamiętać.

Warto przy okazji wspomnieć, że to motyw najbardziej przerażający Amerykanów. Wszak w USA mieszka tylko 5 procent światowej populacji to jednak aż 75 procent seryjnych zabójców pochodzi właśnie stamtąd.

Finałowa scena, w której Jessie mierzy się ze strachem najmroczniejszym - genialna. Pokazuje bowiem, że każdy może pokonać strach i koszmary nie tylko z sypialni. Nie potrzeba do tego chatki w górach i kajdanek. Wystarczy chcieć?