Krążki ścierne różnią się nie tylko kolorem. O wydajności decydują: podłoże (folia/papier), rodzaj ziarna i nasypu, spoiwo, powłoki przeciwzapychające oraz wzór otworów pod odciąg pyłu. Poniżej znajdziesz profesjonalne porównanie trzech popularnych dysków: FP77K T-ACT (film), PS33CK (papier uniwersalny) i PS73CWK (papier premium do mocniejszego cięcia) wraz z praktyką ustawień szlifierki i typowymi sekwencjami szlifowania.
1) Co “siedzi” w krążku? Podłoże, ziarno, nasyp, spoiwo
- Podłoże:
- Folia (film) — bardzo odporna na rozrywanie, równa grubość nośnika = jednolity kontakt z podłożem i gładszy rys. To przewaga FP77K T-ACT przy pracach „pod lakier”.
- Papier — lżejszy i tańszy. Oznaczenia wagowe (np. C/K) informują o sztywności; im wyższa litera, tym sztywniejszy nośnik i stabilniejszy docisk. PS33CK to papier uniwersalny, PS73CWK — wzmocniony papier premium do szybkiego zbierania.
- Rodzaj ziarna — w tej klasie najczęściej elektrokorund (Al₂O₃) do drewna, gładzi i powłok; w pracach na twardszych szpachlach/warstwach wybieraj nasypy agresywniejsze (tu wyróżnia się PS73CWK konstrukcją do szybkiego cięcia).
- Nasyp — otwarty (mniej ziarna na cm²) lepiej odprowadza pył i wolniej się “zalepia” na miękkich materiałach; zamknięty daje wyższe tempo skrawania na twardszych powierzchniach.
- Spoiwo (żywica na żywicy) — standard w krążkach jakościowych; stabilizuje ziarno przy wyższej temperaturze pracy.
- Powłoki anty-clog — redukują przyklejanie pyłów farb/żywic. Technologie typu “T-ACT/stearate” w FP77K i rozwiązania premium w PS73CWK realnie wydłużają życie krążka.
2) Porównanie modeli — gdzie każdy świeci najjaśniej
| Model | Nośnik | Mocne strony | Najlepsze zastosowania |
|---|---|---|---|
| FP77K T-ACT | Folia (film) + powłoka anty-clog | Równy rys, wysoka odporność na rozerwanie, świetna współpraca z odciągiem | Matowienie międzywarstwowe, przygotowanie pod lakier/wysoki połysk, tworzywa i gładkie powłoki |
| PS33CK | Papier C/K (uniwersalny) | Bardzo dobry stosunek cena/żywotność, szeroki zakres gradacji | Drewno, MDF, płyty G-K, gładzie; szlifowanie międzywarstwowe farb/podkładów |
| PS73CWK | Papier wzmocniony (premium) | Szybkie zdzieranie, dłuższa żywotność, stabilny rys na twardszych podłożach | Szpachle poliestrowe, twardsze powłoki, wstępne wyrównywanie dużych powierzchni |
3) Gradacja wg FEPA („P”) — praktyczne sekwencje
Oznaczenia P40…P800 to skala FEPA. Przeskoki dobieramy tak, by kolejna gradacja usuwała rysę poprzedniej (zwykle x1,5–x2).
- Drewno/meble: P80 → P120 → P180/220 (bejcowanie/lakier) → P320 (międzywarstwowo).
- Gładzie/G-K: P120 → P150/180 → P220 (ostatnie wyrównanie przed malowaniem).
- Refinish/naprawy lakiernicze: P80/120 (szpachla, najlepiej PS73CWK) → P180/240 → P320/400 (podkład) → P600–P800 (FP77K pod lakier).
- Stare powłoki: P60/80 → P120 → P180/240 (kontrola ryzy i zanieczyszczeń).
4) Dziurkowanie (8/9/15-hole, multihole) i odciąg pyłu
Skuteczny odsys pyłu to mniej zapychania, niższa temperatura i lepsze BHP. Dobierz wzór otworów do talerza szlifierki. Multihole bywa najbardziej “wybaczający” przy miksie maszyn i padów.
Pro tip: przy delikatnym finiszu używaj interfejsu piankowego (pad 5–10 mm) — wyrównuje docisk na krzywiznach i skraca drogę do gładkiego rysu.
5) Ustawienia szlifierki — skok (orbita), obroty i docisk
- Skok 2,5–3 mm — wykończenie, drobne gradacje (P240+), niższe ryzyko “swirls”.
- Skok 5 mm — szybsze zbieranie (P40–P180), potem zejście na mniejszą orbitę do wykończenia.
- Prędkość (OPM): zgrubnie 6–8 (coarse), 8–10 (mid), 10–12 (finish). Za wysokie obroty przy grubych gradacjach = przypalenia i zalepianie.
- Docisk: pracuj naciskiem “maszyny + dłoń” (~2–3 kg). Zbyt duży nacisk obniża wydajność (ziarno ślizga się zamiast skrawać).
6) Diagnostyka jakości szlifu (defekty → przyczyna → działanie)
- „Swirls”/pigtails (ślimaki) → zanieczyszczony krążek, za wysoka prędkość na drobnej gradacji, brak odkurzania. Działanie: częściej odpylaj, zmień na świeży krążek, obniż OPM.
- Przypalenia → zbyt duży docisk/OPM, zużyty krążek, brak odciągu. Działanie: lżejszy nacisk, świeże ziarno, multihole + interfejs.
- Zalepianie (loading) → miękki materiał/farba, brak anty-clog, słaby odsys. Działanie: wybierz FP77K lub PS73CWK z powłoką przeciwzapychającą, popraw odciąg.
- Różne “plamy” ryzy → nierówny nośnik, praca przez krawędź talerza. Działanie: filmowy FP77K, interfejs piankowy, równy docisk.
7) Dobór krążka do procesu — szybkie recepty
- Matowienie dużych połaci pod malowanie (elewacje, drzwi, płyta meblowa): PS33CK P120 → P180/220 (OPM 8–10, skok 5 → 2,5 mm).
- Wyrównanie szpachli/naprawy: PS73CWK P80/120 → P180/240 (OPM 6–8, skok 5 mm), potem FP77K P320/400.
- Wykończenie „pod lakier na połysk”: FP77K P400 → P600/800 (OPM 10–12, skok 2,5–3 mm) + interfejs piankowy.
8) ROI: jak liczyć koszt na metr kwadratowy
„Tani krążek” nie zawsze jest tańszy. Porównuj czas do uzyskania klasy powierzchni i liczbę krążków na zadanie. Krążek z powłoką anty-clog (np. FP77K, PS73CWK) bywa 1,5–2× trwalszy na miękkich powłokach, więc finalnie tańszy na m².
9) Bezpieczeństwo i higiena pracy
- Utrzymuj sprawny odsys — to nie tylko jakość, ale i mniej pyłu PM w strefie oddychania.
- Stosuj maski przeciwpyłowe, okulary, ochronę słuchu; pył z gładzi/powłok jest drażniący.
- Wymieniaj krążki zanim “zgaśnie” ziarno — przegrzane resztki powłok mogą być toksyczne.
Podsumowanie — który krążek wybrać?
- FP77K T-ACT — gdy liczy się gładkość ryzy, wykończenie pod lakier i odporność na zapychanie; idealny na folii.
- PS33CK — „koń roboczy” do drewna, gładzi, G-K i prac międzywarstwowych; świetny stosunek ceny do wydajności.
- PS73CWK — gdy trzeba szybko zebrać twardszy materiał/szpachlę i utrzymać stabilny rys przed dalszymi etapami.
Masz konkret: materiał, maszynę i wymaganą klasę wykończenia? Daj znać — pomożemy dobrać gradację, wzór otworów i akcesoria (interfejs, pad-saver) pod Twój proces.
