26 grudnia, gdy emocje po wigilijnej kolacji nieco opadają, Kościół katolicki obchodzi wspomnienie św. Szczepana. Choć dla wielu z nas to po prostu "drugi dzień świąt", postać ta niesie ze sobą głębokie przesłanie i bogatą historię. Kim był św. Szczepan i dlaczego to właśnie jemu poświęcono dzień tuż po narodzinach Chrystusa?
Kim był św. Szczepan? (Pierwszy Diakon)
Święty Szczepan (Stefan) to postać kluczowa dla wczesnego chrześcijaństwa. Był jednym z siedmiu diakonów, których apostołowie wybrali do pomocy w opiece nad wdowami i ubogimi w Jerozolimie.
Szczepan wyróżniał się nie tylko pobożnością, ale i niezwykłą elokwencją oraz odwagą w głoszeniu Ewangelii. Jego mowy były tak przekonujące, że wzbudziły niechęć u ortodoksyjnych żydowskich uczonych, co ostatecznie doprowadziło do jego pojmania.
Męczeństwo św. Szczepana – Dlaczego zginął?
Szczepan został oskarżony o bluźnierstwo przeciwko Świątyni i Prawu Mojżeszowemu. Przed Sanhedrynem wygłosił płomienne przemówienie, w którym wykazał, że Jezus jest zapowiadanym Mesjaszem. Rozwścieczony tłum wyprowadził go poza mury Jerozolimy i ukamienował.
Co istotne, w scenie tej uczestniczył młody Szawel z Tarsu – późniejszy św. Paweł, który pilnował szat oprawców. Szczepan umarł z modlitwą na ustach, prosząc Boga o wybaczenie dla swoich katów, co bezpośrednio nawiązuje do męki Jezusa na krzyżu.
Dlaczego wspominamy św. Szczepana 26 grudnia?
Może wydawać się dziwne, że tuż po radosnym świętowaniu narodzin Zbawiciela, Kościół wspomina krwawą śmierć męczennika. Ma to jednak głęboki sens teologiczny:
Bliskość Chrystusa: Szczepan jest nazywany Protomartyr (Pierwszy Męczennik). Jego śmierć pokazuje, że narodziny Jezusa niosą ze sobą wezwanie do radykalnego świadectwa wiary.
Biel i Czerwień: Biel Bożego Narodzenia łączy się z czerwienią krwi męczeńskiej, tworząc pełny obraz misji chrześcijańskiej.
Polskie tradycje na św. Szczepana: Sypanie owsem i kolędowanie
W polskiej kulturze ludowej dzień św. Szczepana od wieków wiązał się z unikalnymi zwyczajami, które do dziś można spotkać w wielu regionach kraju.
1. Sypanie owsem w kościele
To najbardziej rozpoznawalny zwyczaj. Wierni przynoszą do kościołów owies (lub inne ziarno), którym obsypują się nawzajem podczas mszy lub po jej zakończeniu. Ma to podwójną symbolikę:
Upamiętnienie ukamienowania: Ziarno uderzające o posadzkę nawiązuje do kamieni, którymi zabito świętego.
Zapewnienie urodzaju: Poświęcony owies rolnicy dosypywali do ziarna siewnego, by zapewnić sobie obfite plony w nadchodzącym roku.
2. "Po kolędzie"
26 grudnia to oficjalny start okresu wizyt kolędowych. Dawniej w tym dniu grupy kolędników (z gwiazdą, turoniem czy szopką) zaczynały odwiedzać domy, śpiewając pieśni i składając życzenia pomyślności.
3. Zmiana służby
W dawnej Polsce był to dzień, w którym parobkowie i służba mogli zmienić pracodawcę lub renegocjować umowy. Mówiło się: "Na święty Szczepan każdy sobie pan".
Patronat św. Szczepana – Do kogo się modlić?
Święty Szczepan jest patronem wielu grup zawodowych i osób w potrzebie. Warto wiedzieć, że opiekuje się on m.in.:
Kamieniarzami i murarzami (ze względu na rodzaj swojej śmierci),
Tkaczami i krawcami,
Końmi (w tradycji ludowej to właśnie w tym dniu święcono owies dla zwierząt),
Osobami niesłusznie oskarżonymi.
Czego uczy nas św. Szczepan dzisiaj?
Postać św. Szczepana to przypomnienie o sile przebaczenia i odwadze w obronie własnych przekonań. W dobie świątecznego pośpiechu, warto zatrzymać się na chwilę przy jego historii, by zrozumieć, że Boże Narodzenie to nie tylko sielanka, ale przede wszystkim początek drogi do wielkiej miłości i poświęcenia.
Czy wiedziałeś? Imię Szczepan pochodzi z greckiego Stephanos, co oznacza „wieńczący” lub „zwycięski wieniec”.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz